Fonksiyonel tıp nedir?

Fonksiyonel tıp nasıl yapılır?

Fonksiyonel tıp uygulamasında hastanın tıbbi geçmişi değerlendirilir ve hastalığa neden olabilecek faktörleri incelemek için ekstra tahliller yapılır. Aynı zamanda hastaya sıkıntıları sorulur. Bu bilgiler sayesinde hastalığı tetikleyen yetersiz beslenme, toksinler, alerjenler, stres ve vücut mikrobiyotası hakkında ayrıntılara sahip olunur. Toplanan tüm veriler analiz edilir ve bu analiz sonucunda her bir hastaya kişiye özel sağlıklı yaşam planı oluşturulur. Tedavinin temelinde beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri yer alır. Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıkları veyaşam tarzı değişiklikleri ile kişinin yaşadığı sıkıntıyla ilgili sorumlulukları üstlenmesi temel hedeftir. Fonksiyonel tıp tedavisinde gıdaların kişi üzerindeki etkilerini anlamak amacıyla eliminasyon diyeti uygulanır. Bu diyet sonucunda kişiye uygun bir beslenme programı çıkarılır ve egzersiz ile besin destekleri önerilerek tıp tedavisine destek olmak amaçlanır. ⁽²⁾⁽³⁾

Fonksiyonel tıp neleri kapsar?

Tüm hastalıkların temelinde kronik inflamasyonun yattığını iddia eden fonksiyonel tıp yaklaşımı, hastalıkların rutin tedavisini destekleyici rol oynayabilir. Kronik hastalığa sahip olan kişilerin hastalığın semptomlarıyla baş edebilmesine yardımcı olur. Hastalara yönelik fonksiyonel tıp tedavisi uygulamalarında hastalıkla ilgili branş doktorlarına da mutlaka danışılması büyük önem taşır.⁽²⁾⁽⁴⁾

Fonksiyonel tıp doktoru ne yapar?

Fonksiyonel tıp doktorları, tıp eğitiminin ardından, spesifik bir eğitimden geçerek kronik hastalıkların temeline inmeye çalışan bir bakış açısıyla hareket ederler. Hastanın fiziksel, zihinsel ve bazen de ruhsal sağlığını bir bütün olarak ele alır. Genetik, beslenme, yaşam tarzı, kullanılan ilaçlar, kan ve idrar tahlilleri gibi pek çok bileşeni göz önüne alarak kronik hastalıklara ve hastalıkların önlenmesine katkı sağlayacak kişiye özel bir tedavi planı hazırlar. Fonksiyonel tıp doktoru tedavi için hastaların;

• Semptom zaman çizelgesi
• Uyku düzeni
• Egzersiz alışkanlığı
• Beslenme durumu
• Stres faktörleri
• Kişisel ilişkileri
• Duygusal durumu gibi faktörleri sorgulayabilir.⁽⁴⁾

Fonksiyonel gıdalar nelerdir?

Fonksiyonel gıdaların vücuda olan katkılarının temelinde gıdaların içindeki bileşenler yatar. Bazı besinlerde bu bileşenler doğal halde bulunabilir, bazı gıdalar ise bu bileşenlerle zenginleştirilebilir. C vitamini, D vitamini, E vitamini, folik asit, B12 ve B6 vitaminleri ile selenyum, çinko, demir, bakır gibi mineraller fonksiyonel gıdalarda bulunan bileşenlerden bazılarıdır. Peki, fonksiyonel gıdalar nelerdir? Aşağıdaki besinler fonksiyonel gıdalar arasında yer alır:

• Probiyotik yoğurtlar
• Güçlendirilmiş meyve suyu
• Badem, pirinç, Hindistan cevizi sütü gibi bitkisel sütlerle ile zenginleştirilmiş sütler
• Glutensiz besinler
• Omega-3 içeren yağlar
• Omega-3 ile zenginleştirilen yumurta
• Portakal, muz, elma, şeftali, kivi, çilek gibi meyveler
• Karnabahar, brokoli, ıspanak, kabak, lahana gibi sebzeler
• Brezilya fıstığı, badem, kaju gibi kuruyemişler
• Chia tohumu, keten tohumu, kabak çekirdeği
• Mercimek, nohut
• Somon, sardalye, hamsi, uskumru
• Yulaf, arpa, karabuğday
• Tempeh, lahana turşusu, kefir
• Zencefil, zerdeçal, tarçın, acı biber.^(5)(6)(7)

Fonksiyonel içecekler nedir?

Fonksiyonel içecekler; antioksidan, diyet lifi, prebiyotik, protein, peptit, doymamış yağ asitleri, vitamin ve mineraller gibi bileşenler eklenerek elde edilen içeceklerdir. Aynı zamanda sağlık üzerinde faydalı etkileri olan yeşil çay, kahve, siyah çay gibi içecekler de fonksiyonel içecek olarak kabul edilir. Süt bazlı içecekler, probiyotik içecekler, enerji içecekleri, sporcu içecekleri, öğün yerine geçen meyveli ve sebzeli smoothie’ler, kafeinli içecekler gibi çeşitli fonksiyonel içecek türleri vardır.⁽⁹⁾